Als ik over het begrip veranderen in organisaties spreek, doe ik dit vanuit het perspectief van het constructionisme, dat in 1995 is verwoord door Wim de Moor. In deze visie is een organisatie een sociale realiteit, die continu voor en door haar leden, al communicerend en interacterend, wordt geconstrueerd of actief wordt gemaakt. Binnen Bilderberg waar ik als HR directeur werkzaam ben, en de verschillende organisaties waar ik toezicht houd, hebben medewerkers uiteenlopende beelden van de organisatie en op welke wijze zij hieraan betekenis willen geven. Nog steeds wordt er veel óver mensen gedacht, maar medewerkers hebben een eigen kracht die veel meer gebruikt zou moeten worden. Dit kwam bijvoorbeeld tot uitdrukking in een aantal verhalen die Bilderberg medewerkers schreven over de wijze waarop zij betekenis geven aan het werk. Het contact met de gast blijkt daarbij hun belangrijkste drijfveer te zijn en van grote invloed op veranderingen in hun optreden.
Voor de veranderaar is het van belang om een uitgebreid handelingsrepertoire te ontwikkelen en de beelden die in de organisatie blootgelegd worden te vertalen naar nieuwe organisatievormen. Coalities smeden en het inzichtelijk maken van verbindingen in de organisatie die veranderingen mede vormgeven, is hiermee onlosmakelijk verbonden. Deze zoektocht vraagt bij iedere transformatie om een eigen interventie en geeft ruimte aan anderen om betekenisvol te zijn.
Inzetbaarheid is een veelomvattend begrip. Kennis veroudert snel en de omstandigheden veranderen voortdurend. Het is van belang om op deze veranderingen in te spelen. Bij het zoeken van een eigen weg is dan een flexibele instelling en het mentaal oefenen van de geest van onmisbare waarde. Dit maakt aanpassing aan een nieuwe situatie mogelijk en ondersteunt een brede inzetbaarheid.
Bij het bevorderen van inzetbaarheid gaat mij het er vooral om dat het zoeken sámen met mensen, het uitgangspunt is. Door de juiste aandacht wordt dit dan gecombineerd met het realiseren van een plezierige, gezonde werkomgeving. De ontwikkelde passie en bevlogenheid zal zich vervolgens uitstrekken naar de steeds wisselende, brede omgeving van mensen, waardoor zij uiteindelijk een gelukkiger leven krijgen.
Binnen Bilderberg zette ik samen met HR functionarissen en leidinggevenden het project ‘On the Move’ op. Hierbij geven medewerkers richting aan de betekenis van hun werkomgeving.
Op verzoek van de SIGRA, een samenwerkingsverband in de gezondheidszorg en welzijn van ruim 65 organisaties, met bij elkaar meer dan 60.000 medewerkers in de regio Groot Amsterdam, hield ik een inspiratiesessie over ‘On the Move’. Onder ‘Publicaties’ is hiervan een verslag opgenomen.
Wat is de rol van de toezichthouder en commissaris? Die rol gaat vooral om een onafhankelijke, kritische en reflectieve opstelling, gepaard aan een actieve dialoog met de directies. Dit door vragen te stellen vanuit vertrouwen, zonder vooroordeel, niet om te controleren maar om te begrijpen. Maar ook het kunnen inspireren en toetsen, met een focus op de toekomst van de organisatie, zijn belangrijke elementen. Vertrouwen en waarden zijn daarbij vaak veelzeggender dan cijfers. Integriteit speelt een belangrijke rol, evenals duurzaamheid en het binden van mensen. De toezichthouder heeft tevens een externe rol en staat open voor ontwikkelingen die zich buiten de organisatie voltrekken. Toezichthouders opereren in een steeds complexere wereld, het is de uitdaging om die complexiteit te kunnen managen en effectief toezicht te houden.
De rol van toezichthouder is een vak. Het vraagt om oefening en kritische zelfreflectie. Welke positie heb ik gekozen, wat kon ik anders doen, wat zijn mijn beïnvloedingsmogelijkheden? Iedere vergadering is weer een leerzaam proces, ervaring is van groot belang. Inmiddels heb ik de nodige meters gemaakt en ben gegroeid in de rol van vragende professional, als ook in het spel van distantie en nabijheid.